บทความวันนี้จะอธิบายเกี่ยวกับระบบที่ใช้เพื่อการบริหารจัดการข้อมูล และแบบจำลอง เพื่อการบริหารจัดการน้ำ
โดยทั่วไปเราจะเรียกระบบที่ทำงานแบบนี้ว่าระบบ DSS ซึ่งย่อมาจาก Decision Support System หรือ ระบบช่วยตัดสินใจ
ระบบดังกล่าวข้างต้น ทาง DHI ได้จัดทำขึ้นมาในชุดโปรแกรมที่ชื่อว่า MIKE CUSTOMISED
โดยเป็นโปรแกรมสำหรับติดตั้งบนคอมพิวเตอร์ที่ใช้ระบบปฎิบัติการ MS Windows ทั้งเครื่องแม่ข่ายและลูกข่าย
ชุดแบบจำลองของ MIKE CUSTOMISED แบ่งได้เป็นชุดแบบจำลองย่อย ตามขอบข่ายในการใช้งานคือ
1) IMS - Information Management System
เป็นระบบบริหารจัดการข้อมูลข่าวสาร สำหรับวิศวกร ผู้บริหาร และผู้มีอำนาจตัดสินใจ ในงานด้านน้ำ และสิ่งแวดล้อม สำหรับทรัพยากรณ์น้ำในเมืองและชายฝั่ง โดยมีเครื่องมือช่วยบริหารจัดการข้อมูล รวมถึงการวิเคราะห์ การนำเสนอและการเผยแพร่
2) Planning - Investment planning and decision support เป็นระบบที่ต่อยอดจาก IMS โดยเพิ่มคุณสมบัติในการบริหารจัดการแบบจำลองต่างๆ เพื่อเพิ่มเติมการวิเคราะห์ข้อมูลด้วยแบบจำลอง และการวิเคราห์ทางสถิติต่างๆ ช่วยให้สามารถประเมินสถานการณ์ต่างๆได้เพิ่มขึ้น เหมาะสมกับการนำไปใช้ในการติดตั้งเป็นระบบช่วยตัดสินใจสำหรับผู้บริหาร
3) Real Time - River operations and early warning เป็นระบบที่ต่อยอดจาก Planning โดยเพิ่มเติมเครื่องมือช่วยในการคาดการณ์รวมถึงการเผยแพร่ข้อมูลแบบ real time เพื่อการบริหารจัดการในสถานการณ์ฉุกเฉินต่างๆ
เครื่องมือหลักของ IMS ประกอบด้วย
• Time series เครื่องมือช่วยบริหารจัดการข้อมูล ไม่ว่าจะเป็นการนำเข้าจากข้อมูลที่มีรูปแบบต่างๆ วิเคราะห์ และการแสดงผล
• GIS เครื่องมือช่วยจัดการข้อมูลเชิงภูมิศาสตร์สนเทศน์ รวมถึงการแสดงผลทับซ้อนในแผนที่ Google
• Scripting เครื่องมือสำหรับการเขียนโปรแกรมเพิ่มเติม เพื่อจัดการข้อมูลและทำงานอื่นๆที่นอกเหนือจากเครื่องมือมาตรฐาน ด้วยภาษา Python
• Spreadsheets เครื่องมือจัดการเอกสารแบบ Spreadsheet (ลักษณะเดียวกับ Excel) สามารถประยุกต์ใช้เพื่อการคำนวณ และการทำรายงานสรุปต่างๆ
• Web เครื่องมือช่วยนำเสนอข้อมูล แผนที่ รายงานต่างๆผ่านหน้าเวบเพจ
เครื่องมือหลักของระบบสำหรับ Planning ประกอบไปด้วย
• เครื่องมือทั้งหมดของ IMS และเพิ่มเติมดังต่อไปนี้
• Scenarios เครื่องมือช่วยในการบริหารจัดการ การจำลองสถานการณ์ต่างๆด้วยแบบจำลองของ DHI และรวมถึงแบบจำลองอื่นๆ
• Indicators เครื่องมือช่วยวิเคราะห์ด้วยดัชนีชี้วัดต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นทาง สังคม สิ่งแวดล้อมและทางเศรฐศาสตร์ เพื่อการเปรียบเทียบสถานการณ์จำลองต่างๆ
• Multicriteria analyses เครื่องมือช่วยในการวิเคราะห์สำหรับหลายทางเลือก เพื่อการจัดลำดับทางเลือกในการดำเนินการ
• Cost benefit analyses เครื่องมือช่วยวิเคราะห์ความคุ้มค่าทางเศรษฐศาสตร์ (ต้นทุน กำไร ขาดทุน)
• Optimisation เครื่องมือช่วยหาทางเลือกที่มีความเหมาะสมที่สุด โดยวิเคราะห์บนพื้นฐานแบบหลายจุดประสง (based on multiple competing objectives)
• Ensembles เครื่องมือช่วยประเมินความไม่แน่นอนของผลคำนวณ เพื่อสนับสนุนการตัดสินใจ
• Climate change เครื่องมือช่วยวิเคราะห์สถานการณ์ กรณีการเปลี่ยนแปลงของสภาวะอากาศโลก
เครื่องมือหลักของระบบสำหรับ Real Time ประกอบไปด้วย
• เครื่องมือทั้งหมดของ Planning และเพิ่มเติมดังต่อไปนี้
• Data broker เครื่องมือช่วยในการนำเข้าข้อมูลที่จำเป็นสำหรับการคาดการล่วงหน้าเช่น ข้อมูลจากสถานีตรวจวัด เรดาร์ตรวจอากาศ ภาพถ่ายดาวเทียม หรือผลวิเคราห์สภาพอากาศจากแบบจำลองทางอุตุนิยมวิทยา พร้อมการคัดกรอง และการจัดเตรียมข้อมูลเพื่อใช้ในแบบจำลองการคาดการสถานการณ์ล่วงหน้าต่างๆ
• Job เครื่องมือช่วยดำเนินงานวิเคราะห์ต่างๆที่มีขั้นตอนการดำเนินงานเป็นลำดับขั้น ให้ทำงานเป็นระบบอัตโนมัติ
• Events and alarms เครื่องมือช่วยตรวจสอบสถานการณ์ต่างๆและการเตือนภัย
• Emergency management เครื่องมือช่วยบริหารจัดการในกรณีฉุกเฉิน โดยช่วยระบุความเสี่ยงและการบรรเทาภัย สถานการณ์ต่างๆ
เครื่องมือช่วยประเมินความไม่แน่นอนของผลคำนวณ หรือ ส่วนของ Ensembles ในโปรแกรมนั้น
ตอบลบเป็นเครื่องมือที่เข้ามาครอบการทำงานของแบบจำลองอีกที โดยจะมีทำให้ข้อมูล Input ที่จะนำเข้าแบบจำลองกลายเป็นข้อมูลที่มีสมาชิกหรือมีข้อมูลได้มากกว่า 1 ค่าในเวลาเดียวกัน
ทำให้เมื่อนำไปใช้รันแบบจำลอง จะได้คู่ของข้อมูลนำเข้าและผลที่ได้จากแบบจำลองขึ้นกับจำนวนข้อมูลใน Ensembles เพื่อมาวิเคราะห์ทางสถิติดูความไม่แน่นอนของผลคำนวณอีกที